Nhìn chuyện dân làng vì mất con chó, mà đánh bọn cẩu tặc đến mất mạng thì thật đáng phẩn nộ và lên án, nhưng chúng ta hãy nhìn nhận một cách khách quan và sâu xa hơn để hiểu cho người dân, tại sao chỉ với 2-3 bọn cẩu tặc, trộm vài con chó, mà cả làng lại đồng tâm, hiệp lực và đoàn kết để truy đuổi đến cùng và đánh chúng dẫn đến mất mạng.
Đành rằng việc đánh chết người là vi phạm pháp luật, nhưng khi mà pháp luật không đủ mạnh để răn đe những tên cẩu tặc này, thì bọn cẩu tặc trở nên xem thường. Chúng vẫn trôm cho, nếu có bắt được thì chúng chỉ bị phạt hành chính 1- 2 triêu rồi thả chúng ra, ngày hôm sau chúng lại càng trôm nhiều hơn để bù vào tiền bị phạt, mà cái tính manh động, liều lĩnh và có tổ chức của chúng ngày càng gia tăng, sẳn sàng dùng vũ khí gây chết người để chống trả những người vây bắt. Không phải 1-2 nhà mất, mà cả làng bị mất, việc mất chính quyền không xử lý được, thì theo lẽ tự nhiên, mọi người sẽ tập hợp lại để tự bảo vệ tài sản cho chính mình và công đồng. Và sự phẩn nộ bị dồn nén bây lâu của cả làng, dồn lên bọn cẩu tắc khi bị bắt được là lẽ dĩ nhiên.
Chúng ta thử nghĩ, khi chúng ta làm việc nhóm với nhau từ 5-10 người, tuy công việc đã thống nhất, những khi làm đã cải nhau ỏm củ tỏi lên cũng chưa đâu vào đâu, đằng này cả làng, có khi lên tới nghìn người không ai bảo ai mà họ lại đoàn kết như thế, thì cũng đủ hiểu sự uất ức và chịu đựng của người dân đã vượt qua giới hạn.
Tư việc trộm chó, chúng ta suy ra việc tham nhũng cũng vậy, tham nhũng lến tới nhiều tỷ đồng, thì xử đi tù, cùng lắm là vài năm, có tỉnh xử án tham nhũng, 10 vụ thì 8 vụ án treo và cứ theo đà này thì tham nhũng không những giảm đi, mà còn tăng theo cấp số nhân. Trong khi người dân ăn trôm tài sản 2-3 triệu đồng thì xử tù như chơi. Sự quá bất công thế này đang bị dồn nén bấy lâu trong dân. Theo lẽ tự nhiên đên lúc nào đó thì tự người dân sẽ phải đứng lên để bảo vệ những đồng tiền nộp thuế, làm ra bằng mồ hôi, nước mắt và đôi khi cả máu của mình, đã bị những kẻ tham nhũng tư lợi, đừng để đên lúc người dân phải tư đứng lên và hành xử như kiểu xử bọn cẩu tặc thì nguy to.
Khi pháp luật không điều chỉnh được hành vi con người và chính con người cũng không tạo ra hành lang pháp lý đủ mạnh, sát với thực tiễn để điều chỉnh kịp thời, không sớm thì muộn, chính con người chúng ta sẽ quay ra điều chỉnh với nhau, mà không thông qua pháp luật, đó với là hậu quả khôn lường. Câu chuyện cẩu tặc đã như thế và câu chuyện tham nhũng sẽ thế nào? Đừng để người dân xem như là giặc.
Lê Du.