Bộ Xây dựng đang tiếp tục lấy ý kiến góp ý Dự thảo Tờ trình và Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 đến trước ngày 27/4/2024.

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 9 Luật Kinh doanh bất động sản số 29/2023/QH15 đề cập rõ các cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ thì không phải thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật.

Để xác định rõ điều kiện "quy mô nhỏ”, Bộ Xây dựng đã đề xuất ba phương án tại Khoản 1 Điều 7 Dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 mà Bộ đang tổ chức lấy ý kiến.

Phương án 1, Bộ Xây dựng đề xuất điều kiện đối với cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ bao gồm: cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua nhà ở có sẵn, nhà ở hình thành trong tương lai từ 3 - 5 nhà ở hoặc 3 - 5 căn hộ chung cư, trong 1 năm (12 tháng).

Cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua công trình xây dựng có sẵn, công trình xây dựng hình thành trong tương lai từ 5 - 10 công trình xây dựng hoặc 5 - 10 phần diện tích sàn trong công trình xây dựng, trong 1 năm (12 tháng).

Phương án 2, Bộ đề xuất quy định cá nhân bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua bất động sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng theo quy định của pháp luật có diện tích từ 1.000 - 2.000 m2 đối với đất tại khu vực đô thị; từ 3.000 - 5.000 m2 đất tại khu vực nông thôn; từ 1.000 - 2.000 m2 sàn xây dựng đối với nhà ở, công trình hỗn hợp có nhà ở; từ 3.000m2 đến 5.000m2 sàn xây dựng đối với công trình xây dựng không có nhà ở.

Phương án 3, Bộ đề xuất cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ là các trường hợp cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở riêng lẻ từ hai tầng trở lên và có quy mô dưới 20 căn hộ để cho thuê theo quy định tại khoản 3 Điều 57 Luật Nhà ở số 27/2023/QH15; Cá nhân bán, cho thuê mua nhà ở, công trình xây dựng có nguồn gốc là nhà ở, công trình xây dựng được nhận thừa kế; Cá nhân bán, cho thuê mua nhà ở có nguồn gốc là nhà ở tình nghĩa, nhà ở tình thương, nhà đại đoàn kết mà cá nhân được cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân tặng cho.

Thực tế, những năm gần đây, việc nhiều hiện tượng tổ chức, cá nhân không thành lập doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nhưng đã mua bán các bất động sản có giá trị rất lớn, mua đi bán lại nhiều bất động sản, nhiều lần nhằm làm tăng giá bất động sản để đầu cơ kiếm lợi diễn ra thường xuyên. Một số trường hợp mua gom đất rồi phân lô đất để chuyển nhượng mà không thực hiện thủ tục đầu tư dự án bất động sản.

Điển hình là vụ "xẻ đồi" tại tỉnh Lâm Đồng, tự ý thay đổi hiện trạng đất, làm đường giao thông, phân lô bán nền đất lên đến trên 2.000 lô đất trên diện tích gần 36ha nhưng không lập dự án đầu tư, không làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thẩm định, cho phép.

Theo các cơ quan quản lý, những hoạt động này đã gây bất ổn, làm méo mó thị trường bất động sản, làm phát sinh các rủi ro cho các tổ chức, cá nhân tham gia kinh doanh bất động sản, nhà nước bị thất thu thuế.

Còn theo các chuyên gia, cần sớm làm rõ các điều kiện xác định trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ, không thường xuyên, để đảm bảo tính chặt chẽ của quy định pháp luật, phản ánh kịp thời yêu cầu thực tiễn của thị trường bất động sản, yêu cầu đối với công tác quản lý nhà nước đối với thị trường bất động sản.