Với việc tạm đình chỉ vụ án với ông Trần Xuân Giá, VKS rút phần truy tố với bị can Trần Xuân Giá.
Bầu Kiên phát biểu: “Tôi bị truy tố vì 4 tội danh. Tôi cho rằng toàn bộ cáo trạng của VKS TAND tối cao đều không chính xác, không đúng pháp luật.”
Các bị cáo Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang, Phạm Trung Cang, Lý Xuân Hải, Huỳnh Quang Tuấn đều cho rằng mình bị truy tố vì tội làm trái các quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng là không chính xác, không thỏa đáng.
Trần Ngọc Thanh, Nguyễn Thị Hải Yến cũng cho rằng việc quy tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản đối với mình là chưa chính xác.
HĐXX cho cách ly Nguyễn Đức Kiên và tiến hành xét hỏi Trần Ngọc Thanh, Nguyễn Thị Hải Yến.
Trần Ngọc Thanh khai:
“Tôi nhận kết luận điều tra vào đầu tháng 8/2013. Không được đọc cáo trạng mà chỉ ký vào biên bản điều tra và ghi: “Tôi chưa xem, nếu có ý kiến thì sẽ ý kiến sau.”
Sau khi nhận được kết luận điều tra, ngày 14/8 tôi đã làm 2 lá đơn xin xem xét. Cán bộ kiểm sát có nói: “anh cứ ký vào cáo trạng, rồi sau này có gì nói thì tha hồ nói” chứ tôi chưa đọc cáo trạng.”
Tại ACBI, Thanh là giám đốc, nhưng toàn bộ hoạt động về tài chính thì do chủ tịch công ty trực tiếp chỉ đạo, còn Thanh chỉ ký giấy tờ. Phân công có trách nhiệm theo điều lệ công ty chưa rõ ràng. Cao nhất trong công ty là ông Kiên. Thông thường, những cuộc họp HĐQT chỉ có tính chất lấy ý kiến băng văn bản. Theo điều lệ, 3-6 tháng họp HĐQT 1 lần. Do chủ tịch bận quá nên chỉ lấy ý kiến bằng văn bản. Thực tế ở công ty nhỏ như ACBI thì ý kiến của chủ tịch là điều quyết định.
ACBI sở hữu 24 triệu cổ phiếu HPG và thế chấp cho ACB vào tháng 3/2008. Thủ tục thế chấp do chủ tịch giao cho kế toán phối hợp với bên ngân hàng ACB và ACBS làm thủ tục. Thanh nói không nắm được ai là người trực tiếp đi thế chấp mà chỉ ký giấy tờ. Thanh cho rằng có thể kế toán trưởng là người đi làm thủ tục.
Việc thế chấp cổ phiếu tại ngân hàng, đã ủy quyền cho ACBS. Nếu muốn giải chấp thì phải có sự đồng ý của ACBS và có tài sản đảm bảo. Trong quá trình đàm phán với CTy Thép Hòa Phát, Thanh không được tham gia, chủ tịch (ông Kiên) là người đàm phán. Thanh không nghiên cứu trước nhưng đã ký kết hợp đồng chuyển nhượng giữa CTy Thép Hòa Phát với ACBI.
Khi Thanh là giám đốc công ty, được Yến sang trao đổi về chủ trương của Kiên, muốn giải chấp số cổ phiếu này để cơ cấu danh mục đầu tư. Dù không họp HĐQT nhưng Yến đã chuyển cho Thanh biên bản họp, có nghị quyết HĐQT, trong đó chủ tịch nêu chủ trương về việc này.
“Tôi chỉ giám đốc kiêm nhiệm. Chức vụ chính là giám đốc AMC của ACB” – Thanh khai.
Ngày 21/5, Thanh ký hợp đồng giải chấp, người soạn thảo hợp đồng là công ty Thép Hòa Phát. Thanh có đọc nhưng không nhớ hết về nội dung hợp đồng này do không trực tiếp trao đổi với đối tác. Theo Thanh, tại ngày này, mọi việc đã hoàn tất, ACB và ACBS đã đồng ý giải chấp rồi.
“Tôi hoàn toàn tin tưởng vào chủ tịch và bộ phận kế toán về các thủ tục tác nghiệp. Tôi không bao giờ suy nghĩ là có điều gi khuất tất. Chính vì vậy mà hôm nay tôi phải đứng trước vành móng ngựa”. – Thanh nói.
Thanh “xin được nói một câu thành thật”: "Thực ra khi cơ quan điều tra làm việc với tôi, tôi nghĩ rằng không có vụ án lừa đảo chiếm đoạt. Tôi nghĩ anh Kiên không lừa đảo chiếm đoạt gì cả. Tôi chỉ cho rằng khi hợp đồng chưa thực hiện thì đây chỉ là sự cố trong công việc mà thôi nhưng sau đó thấy việc điều tra rất căng thẳng…”
Tòa hỏi thêm, trong hợp đồng chuyển nhượng cổ phần ngày 21/5/2012, bên A là ACBI Hà Nội, bên B là CTCP Thép Hòa Phát. Nội dung bán 20 triệu cổ phần HPG trong khi số cổ phiếu này đang bị ràng buộc thế chấp tại 1 đơn vị khác. Bên B đã chuyển tiền đầy đủ cho bên A và A đã nhận được tiền. Bị cáo nghĩ sao khi ký hợp đồng?
Thanh nói, lúc đó “tôi cho rằng mọi thủ tục đã xong rồi thì kế toán trưởng (Ngọc Yến) mới chuyển cho tôi”.
Tòa lật lại những lời khai của Thanh với cơ quan điều tra cho thấy Thanh biết việc số cổ phiếu này đang được thế chấp tại một đơn vị khác nhưng vẫn ký hợp đồng. Bị cáo này im lặng lắng nghe, nhưng vẫn khẳng định lại những lời vừa khai xong là hoàn toàn đúng sự thật, chỉ vì thiếu kiểm tra, không nắm được các thủ tục giấy tờ nên mới gây ra chuyện như vậy và đến ngày 7/9/2012, mới biết là số cổ phiếu này không được bán.
Nguyễn Thị Hải Yến khai:
Ngoài việc là kế toán trưởng, Yến được Kiên yêu cầu soạn thảo văn bản khi không có nhân viên văn phòng. Biên bản họp HĐQT và nghị quyết ngày 5/5 là do Yến soạn theo chỉ đạo của Kiên về việc dự kiến chuyển nhượng cổ phần của công ty thép Hòa Phát. Tại thời điểm hiện tại, theo quan điểm của Yến, việc họp HĐQT có thể qua nhiều hình thức, Yến tin tưởng rằng khi chủ tịch đặt bút ký thì biên bản này là chủ trương của 3 người trong HĐQT.
Yến nhận được email từ bên ACB (người gửi: Võ Thu Ngọc, giám đốc Quan hệ khách hàng) vào ngày 14 và 23/5/2012 với nội dung là theo ý kiến của ACB thì 7 triệu cổ phiếu EIB chưa đủ để làm tài sản đảm bảo cho 20 triệu cổ phiếu HPG, yêu cầu bổ sung tài sản đảm bảo. Sau khi nhận được email, Yến báo cáo với Kiên.
Yến nói mình không có nhiệm vụ và chức danh để tham dự lễ ký kết giữa ACBI và công ty MTV Thép Hòa Phát. Công ty MTV Thép Hòa Phát đã chuyển tiền cho ACBI làm 3 đợt vào tài khoản của ACBI. Việc trả lại cổ phần cho công ty MTV Thép Hòa Phát không thuộc phần trách nhiệm của Yến, nên Yến không biết.
17h30, tòa nghỉ
.......................
14h chiều ngày 20/05/2014, phiên tòa sơ thẩm xét xử ông Nguyễn Đức Kiên (thường gọi là bầu Kiên) cùng đồng phạm tiếp tục tiến hành với phần xét hỏi.
Một số đại diện được triệu tập nhưng vẫn vắng mặt, trong đó có đại diện của Ủy ban chứng khoán nhà nước.
Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) thành phố Hà Nội đang công bố bản cáo trạng do VKSND tối cao ủy quyền.
..............
14h chiều ngày 20/05/2014, phiên tòa sơ thẩm xét xử ông Nguyễn Đức Kiên (thường gọi là bầu Kiên) cùng đồng phạm tiếp tục tiến hành với phần xét hỏi.
Một số đại diện được triệu tập nhưng vẫn vắng mặt, trong đó có đại diện của Ủy ban chứng khoán nhà nước.
Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) thành phố Hà Nội đang công bố bản cáo trạng do VKSND tối cao ủy quyền.
Xem thêm:
Toàn cảnh vụ án bầu Kiên
Trong phiên xét xử sáng nay, HĐXX đã quyết định tạm đình chỉ vụ án đối với ông Trần Xuân Giá vì ông Giá đang phải điều trị trong bệnh viện do bệnh hiểm nghèo.
Bầu Kiên và 4 luật sư bảo vệ cho bầu Kiên cũng yêu cầu tòa triệu tập thêm đại diện của Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) do những vấn đề trong vụ án này liên quan đến hàng nghìn doanh nghiệp trong cả nước; và bà Phạm Chi Lan - người tham gia soạn thảo luật Doanh nghiệp với tư cách nhân chứng (không phải người liên quan); cùng 3 cơ quan có liên quan đến hoạt động của các công ty của ông, trong đó có Ủy ban chứng khoán nhà nước..
-----------------------------------
Phiên xử sáng 20/5
8h00 phiên tòa bắt đầu
Sáng ngày 20/05/2014, TAND TP Hà Nội mở lại phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án Nguyễn Đức Kiên (thường gọi là bầu Kiên) cùng đồng phạm sau phiên tạm hoãn ngày 16/04/2014. Dự kiến phiên xét xử kéo dài đến hết ngày 5-6.
Chủ tọa phiên tòa là ông Nguyễn Hữu Chính (phó chánh án TAND TP Hà Nội). Đại diện VKSND TP Hà Nội giữ quyền công tố tại tòa là hai kiểm sát viên Đào Thịnh Cường và Đỗ Thị Thu Yến.
Theo quyết định của TAND TP Hà Nội, ông Nguyễn Đức Kiên (50 tuổi, nguyên chủ tịch hội đồng đầu tư Ngân hàng ACB, nguyên phó chủ tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ACB, nguyên phó chủ tịch hội đồng sáng lập ACB) bị xét xử về 4 tội danh: kinh doanh trái phép, trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tài sản và cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
6 bị cáo bị đưa ra xét xử về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng cùng với Nguyễn Đức Kiên gồm:
- Ông Trần Xuân Giá (75 tuổi, nguyên chủ tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ACB)
- Ông Lê Vũ Kỳ (58 tuổi, nguyên phó chủ tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ACB)
- Ông Trịnh Kim Quang (60 tuổi, nguyên phó chủ tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ACB)
- Ông Phạm Trung Cang (60 tuổi, nguyên phó chủ tịch hội đồng quản trị Ngân hàng ACB)
- Ông Lý Xuân Hải (49 tuổi, nguyên tổng giám đốc Ngân hàng ACB)
- Ông Huỳnh Quang Tuấn (56 tuổi, nguyên thành viên hội đồng quản trị Ngân hàng ACB)
2 bị cáo khác bị đưa ra xét xử về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản gồm:
- Trần Ngọc Thanh (62 tuổi, nguyên giám đốc Công ty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội)
- Nguyễn Thị Hải Yến (45 tuổi, nguyên kế toán trưởng Công ty cổ phần đầu tư ACB Hà Nội ).
8h, phiên tòa bắt đầu. Vợ của bầu Kiên đã xuất hiện tại phiên tòa. Bầu Kiên hôm nay mặc áo sơ mi trắng và quần tây, vẻ mặt có vẻ điềm đạm hơn phiên tòa trước. Chân bầu Kiên không bị cùm!
9h00: Ông Trần Xuân Giá xin vắng mặt, nếu sức khỏe vẫn không cho phép xin tạm đình chỉ phiên tòa
Các bị cáo khai lại lý lịch trước tòa. Tòa triệu tập đại diện của những tổ chức, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, một số đại diện vắng mặt.
Ông Trần Xuân Giá vẫn đang điều trị tại bệnh viện và chưa thể tham dự phiên tòa.
Theo đơn của ông Trần Xuân Giá và xác nhận của bác sỹ bệnh viện Hữu Nghị, tình trạng của ông Giá với bệnh ung thư tiền liệt tuyến, hay bị choáng và rối loạn tiêu hóa, phải thực hiện các phác đồ điều trị phức tạp, bệnh diễn biến xấu.
Ông Giá viết, sẽ phối hợp với bác sỹ, cố gắng cao nhất để có thể có mặt tại phiên tòa nhưng tình trạng sức khỏe như vậy là ngoài ý muốn, ông Giá có đơn xin vắng mặt tại phiên tòa vào ngày 20/5. Trong những phiên sau, ông cũng xin chỉ tham dự những phần có liên quan đến mình. Trong trường hợp sức khỏe vẫn không cho phép tham dự, ông Giá xin tạm đình chỉ phiên tòa.
Đại diện VKS trả lời, trong vụ án, ngoài ông Giá còn nhiều bị cáo. Quá trình điều tra đã thu thập được bằng chứng, xác định rõ quá trình vi phạm của các bị cáo. Đề nghị tiếp tục xử án.
10h00:
Bầu Kiên và luật sư đề nghị mời thêm đại diện VCCI, UBCK
4 luật sư bào chữa cho bầu Kiên đề nghị HĐXX triệu tập thêm: bà Phạm Chi Lan – chuyên gia kinh tế để hỏi về những vấn đề liên quan đến luật doanh nghiệp.
Đồng thời đề nghị triệu tập đại diện của VCCI để hỏi về vấn đề liên quan đến quyền lợi của các công ty liên quan đến ông Kiên, trách nhiệm của VCCI.
Bầu Kiên lên tiếng yêu cầu mời thêm 3 cơ quan có liên quan đến hoạt động của các công ty của ông, trong đó có Ủy ban chứng khoán nhà nước.
Thông qua luật sư, ông Kiên yêu cầu bổ sung thêm 2 người là đại diện phòng thương mại Công nghiệp Việt NamVCCI do những vấn đề trong vụ án này liên quan đến hàng nghìn doanh nghiệp trong cả nước, triệu tập bà Phạm Chi Lan – người đã tham gia soạn thảo luật doanh nghiệp làm nhân chứng (Chứ không phải người liên quan).
Ông Kiên cũng đề nghị HĐXX bổ sung trong hồ sơ 2 nguyên đơn gửi cơ quan điều tra, và bổ sung biên bản lời khai của cơ quan điều tra với giám đốc ACB và biên bản các cuộc họp của các công ty con.
10h30: Bầu Kiên tha thiết mong được gặp gia đình
Bầu Kiên trình bày mong muốn trước tòa:
"Tôi là một công dân, đã lãnh đạo DN gần 30 năm nay, trong quá trình đó tôi không vi phạm Pháp luật, yêu cầu HĐXX tạo điều kiện để tôi được trình bày đầy đủ tất cả.
Yêu cầu HĐXX cung cấp các văn bản pháp luật của Luật sư, hết phiên tòa tôi sẽ trả lại vì không có văn bản tôi không trình bày đầy đủ rõ ràng được.
Tôi không trốn tránh đùn đẩy trách nhiệm trong bất kỳ trường hợp nào. Yêu cầu HĐXX chỉ rõ các hành động của tôi vi phạm vào những điểm cụ thể trong các văn bản pháp luật. Trong hồ sơ thấy thiếu rất nhiều văn bản quan trọng liên quan đến cá nhân tôi.
Đề nghị kiến nghị của các LS liên quan đến tôi, ủy quyền cho LS công bố các ý kiến về vụ án. Không cần đến lúc xét xử, ngay bây giờ có thể trình bày.
Nhân chứng thiếu nhiều, mong HĐXX cố gắng giúp tôi triệu tập những người này.
Tôi bị bắt 21 tháng chưa được gặp gia đình dù lãnh đạo TATC có văn bản cho phép tôi gặp gia đình, Đây là quyền tối thiểu của tôi, tôi xin được gặp gia đình.
Tôi đề nghị HĐXX có ý kiến không cùm tôi. Việc cho phép tôi mặc thường phục trước tòa là theo nghị quyết của quốc hội. Việc cùm chân tôi là không cần thiết. Đề nghị các nhà báo phản ánh điều này với ông Trần Đại Quang – bộ trưởng Bộ công an.
Đối với tôi, việc ông Trần Xuân Giá có mặt là tốt nhất, đề nghị xem xét ý kiến của ông, nếu dự được thì tiếp tục còn nếu không dự được thì xin đình chỉ vụ án. Trước mắt, chờ 10 ngày nữa, có thể ông Giá dự được thì tiếp tục".
11h00: Tòa quyết định tạm đình chỉ vụ án với ông Giá
Sau khi hội ý, HĐXX trả lời các yêu cầu của ông Kiên và luật sư:
- Đối với một số người được yêu cầu triệu tập thêm thì trong khi xét xử, nêu thấy cần thiết sẽ triệu tập;
- LS đề nghị xem lại tư cách nguyên đơn của thép Hòa Phát và NH ACB. Thép Hòa Phát có 2 đơn yêu cầu bồi thường, xác định tư cách là nguyên đơn dân sự là đúng pháp luật. về NH ACB, các bị cáo bị truy tố là cố ý làm trái, xét với tư cách dân sự là đúng. Nếu trong quá trình xét xử thấy cần điều chỉnh thì sẽ điều chỉnh.
- Việc cùm chân tay, là thẩm quyền của Bộ công an, đề nghi thực hiện đúng quy định.
- Yêu cầu cung cấp tài liệu cho bị cáo là chính đáng. Đề nghị LS cung cấp tài liệu cho bị cáo.
- Việc vắng mặt của bị cáo Trần Xuân Giá: ông Giá bị bệnh hiểm nghèo, căn cứ quan điểm của LS, VKS, HĐXX quyết định tạm đình chỉ vụ án với ông Giá.
Hải Minh